Robots.txt là gì? Hướng dẫn chi tiết và tối ưu cho SEO Website

Bạn đang muốn website của mình được các công cụ tìm kiếm như Google hiểu và thu thập dữ liệu một cách thông minh nhất? Robots.txt chính là chìa khóa! Bài viết này từ WiWeb sẽ là cẩm nang chi tiết, hướng dẫn bạn từ khái niệm cơ bản Robots.txt là gì đến các kỹ thuật tối ưu robots.txt nâng cao, giúp website của bạn thân thiện hơn với search engine và cải thiện thứ hạng SEO đáng kể. Hãy cùng khám phá cách làm chủ công cụ quan trọng này nhé!

Robots.txt là gì? Định nghĩa và mục đích cơ bản

Chào bạn, chắc hẳn khi bắt đầu tìm hiểu về SEO kỹ thuật, bạn đã từng nghe qua về file robots.txt. Vậy Robots.txt là gì? Nói một cách dễ hiểu, Robots.txt là một tệp văn bản đơn giản (plain text) mà bạn đặt ở thư mục gốc (root directory) của website. Mục đích chính của nó là để ‘chỉ dẫn’ cho các trình thu thập thông tin của công cụ tìm kiếm (còn gọi là web crawlers, spiders, hay bots) biết những phần nào trên website của bạn mà chúng được phép hoặc không được phép truy cập và thu thập dữ liệu. Bạn hình dung nó như một người gác cổng cho website vậy đó. Khi một con bot của Google (Googlebot) ghé thăm, việc đầu tiên nó làm là tìm và đọc file robots.txt này để biết ‘luật chơi’ của bạn. Ví dụ, bạn có thể không muốn Google index các trang quản trị, trang kết quả tìm kiếm nội bộ, hay những thư mục chứa tài liệu chưa hoàn chỉnh. Robots.txt sẽ giúp bạn thực hiện điều đó. Nó không phải là một cơ chế bảo mật tuyệt đối, vì các bot ‘xấu’ có thể phớt lờ chỉ dẫn này, nhưng đối với các bot ‘ngoan’ từ những công cụ tìm kiếm lớn như Google, Bing, thì chúng rất tôn trọng các quy tắc bạn đặt ra. Việc sử dụng đúng cách file robots.txt giúp bạn kiểm soát cách website được thu thập, từ đó có thể ảnh hưởng đến việc website xuất hiện trên kết quả tìm kiếm.

Tại sao Robots.txt lại quan trọng đối với SEO và quản lý website?

Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao một tệp tin nhỏ như robots.txt lại có vai trò lớn đến vậy trong SEO robots.txt và quản lý website không? Hãy tưởng tượng website của bạn như một thành phố lớn, và các con bot của công cụ tìm kiếm là những nhà thám hiểm với thời gian và nguồn lực có hạn. Đây chính là lúc khái niệm crawl budget (ngân sách thu thập dữ liệu) phát huy tác dụng. Mỗi website được Google ‘cấp’ một lượng crawl budget nhất định, tức là số lượng trang và tần suất mà Googlebot sẽ thu thập dữ liệu. Nếu website của bạn có quá nhiều trang không quan trọng, URL vô nghĩa, hoặc nội dung trùng lặp, các bot có thể lãng phí crawl budget vào những khu vực này, bỏ lỡ những trang quan trọng thực sự mà bạn muốn được index và xếp hạng. Lúc này, robots.txt trở thành người điều phối giao thông thông minh. Bằng cách sử dụng lệnh robots.txt disallow để chặn truy cập vào các trang không cần thiết (như trang admin, trang giỏ hàng tạm, trang kết quả tìm kiếm nội bộ, các file PDF không dùng cho công chúng), bạn đang hướng dẫn bot tập trung vào nội dung chất lượng cao, những trang sản phẩm, bài viết blog giá trị. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm crawl budget mà còn đảm bảo các trang quan trọng nhất của bạn được thu thập và index nhanh hơn, từ đó cải thiện cơ hội SEO. Một file robots.txt được cấu hình tốt còn giúp ngăn chặn việc index các nội dung trùng lặp hoặc nhạy cảm, bảo vệ thông tin và duy trì ‘sức khỏe’ SEO cho website. Nghe có vẻ đơn giản nhưng hiệu quả mà nó mang lại cho chiến lược SEO là không hề nhỏ đâu nhé!

Robots.txt hoạt động như thế nào? Cơ chế làm việc với các Search Engine

Cơ chế hoạt động của robots.txt khá thẳng thắn và logic, bạn có thể hình dung nó như một cuộc đối thoại lịch sự giữa website của bạn và các Search Engine. Khi một trình thu thập thông tin (crawler) của một công cụ tìm kiếm, ví dụ như Googlebot, muốn truy cập vào website của bạn, điều đầu tiên nó làm là tìm kiếm một tệp tin có tên robots.txt tại thư mục gốc của tên miền (ví dụ: www.example.com/robots.txt). Nếu tệp này tồn tại, con bot sẽ đọc nội dung của nó để hiểu các quy tắc bạn đã đặt ra. Các quy tắc này được định nghĩa bằng các chỉ thị (directives) như User-agent, Disallow, và Allow. Con bot sẽ xác định xem nó (dựa trên tên User-agent của nó) có được phép truy cập vào một URL cụ thể trên website hay không. Ví dụ, nếu Googlebot thấy một quy tắc User-agent: Googlebot theo sau bởi Disallow: /private/, nó sẽ hiểu rằng nó không nên truy cập bất kỳ URL nào bắt đầu bằng /private/. Điều quan trọng cần nhớ là robots.txt là một giao thức loại trừ, không phải là một cơ chế bắt buộc. Các công cụ tìm kiếm uy tín như Google, Bing sẽ tuân thủ các chỉ thị này. Tuy nhiên, các bot độc hại hoặc spam có thể hoàn toàn phớt lờ file robots.txt. Vì vậy, bạn không nên dùng robots.txt để ẩn các thông tin nhạy cảm. Thay vào đó, hãy sử dụng các phương pháp bảo mật khác như mật khẩu bảo vệ thư mục. Một điểm nữa là nếu một trang bị chặn bởi robots.txt nhưng lại có liên kết từ các trang khác trên internet, Google vẫn có thể index URL đó (nhưng không thu thập nội dung) và hiển thị nó trong kết quả tìm kiếm, thường với một mô tả như ‘Không có thông tin nào cho trang này’. Do đó, để ngăn chặn hoàn toàn việc index, bạn cần kết hợp với các thẻ meta robots hoặc X-Robots-Tag. Việc hiểu rõ cách robots.txt tương tác với search engine giúp bạn đưa ra quyết định chính xác hơn khi cấu hình tệp này.

Cấu trúc và cú pháp cơ bản của file Robots.txt (User-agent, Disallow, Allow)

Khi bạn mở một file robots.txt, bạn sẽ thấy nó khá đơn giản, chỉ là các dòng lệnh văn bản. Nhưng đừng để vẻ ngoài đó đánh lừa, vì cú pháp của nó rất quan trọng và cần sự chính xác. Ba chỉ thị cốt lõi mà bạn cần nắm vững là: User-agent, Disallow, và Allow.

1. User-agent robots.txt: Dòng này dùng để xác định con bot cụ thể mà các quy tắc sau đó sẽ áp dụng. Mỗi công cụ tìm kiếm có một (hoặc nhiều) User-agent riêng. Ví dụ:
   • User-agent: Googlebot (áp dụng cho bot chính của Google)
   • User-agent: Bingbot (áp dụng cho bot của Bing)
   • User-agent: * (dấu sao đại diện, áp dụng cho tất cả các bot)
     Bạn có thể có nhiều khối User-agent trong một file, mỗi khối dành cho một bot cụ thể hoặc một nhóm bot.
2. Robots.txt Disallow: Đây là lệnh phổ biến nhất, dùng để chỉ định các đường dẫn (path) mà bạn không muốn User-agent đã khai báo ở trên truy cập. Ví dụ:
   • Disallow: /admin/ (chặn truy cập vào tất cả các URL trong thư mục /admin/)
   • Disallow: /tmp/ (chặn thư mục /tmp/)
   • Disallow: /secret-page.html (chặn một trang cụ thể)
     Nếu bạn để trống giá trị sau Disallow:, ví dụ Disallow:, điều này có nghĩa là không có gì bị chặn, bot được phép truy cập mọi thứ (trong phạm vi User-agent đó).
3. Robots.txt Allow: Ngược lại với Disallow, lệnh Allow chỉ định các đường dẫn mà User-agent được phép truy cập, ngay cả khi đường dẫn đó nằm trong một thư mục đã bị Disallow. Lệnh này đặc biệt hữu ích khi bạn muốn chặn một thư mục lớn nhưng lại cho phép truy cập một tệp hoặc thư mục con cụ thể bên trong. Ví dụ:

   User-agent: *
   Disallow: /wp-admin/
   Allow: /wp-admin/admin-ajax.php
   

   Trong ví dụ này, tất cả các bot (*) bị chặn truy cập vào thư mục /wp-admin/, ngoại trừ tệp admin-ajax.php bên trong thư mục đó. Google và Bing đều hỗ trợ lệnh Allow. Cú pháp rất quan trọng: mỗi lệnh phải nằm trên một dòng riêng. Các dòng trống và chú thích (bắt đầu bằng dấu #) được chấp nhận để dễ đọc hơn. Ví dụ về một file robots.txt cơ bản:

   User-agent: Googlebot
   Disallow: /no-google/
   
   User-agent: *
   Disallow: /private/
   Allow: /private/public-page.html
   

   Nắm vững ba lệnh này là bạn đã có nền tảng vững chắc để tùy chỉnh file robots.txt của mình rồi đấy.

Các lệnh (directives) nâng cao trong Robots.txt (Crawl-delay, Sitemap)

Bên cạnh các lệnh cơ bản như User-agent, Disallow, và Allow, file robots.txt còn hỗ trợ một số lệnh nâng cao giúp bạn tinh chỉnh cách các công cụ tìm kiếm tương tác với website của mình. Hai trong số đó khá phổ biến là Crawl-delay và Sitemap.

1. Crawl-delay: Lệnh này, dù không phải là một phần của tiêu chuẩn chính thức và không được Googlebot hỗ trợ, vẫn được một số công cụ tìm kiếm khác như Bing, Yandex tôn trọng. Mục đích của Crawl-delay là yêu cầu bot đợi một khoảng thời gian nhất định (tính bằng giây) giữa các lần truy cập trang liên tiếp. Điều này hữu ích nếu bạn lo ngại rằng việc thu thập dữ liệu quá nhanh có thể làm quá tải máy chủ của mình, đặc biệt với các website nhỏ hoặc có tài nguyên máy chủ hạn chế.
   Ví dụ:

   User-agent: Bingbot
   Crawl-delay: 10 
   

   Lệnh này yêu cầu Bingbot đợi 10 giây giữa các yêu cầu. Tuy nhiên, với Googlebot, bạn nên sử dụng Google Search Console để điều chỉnh tốc độ thu thập dữ liệu nếu cần thiết, vì Googlebot tự động điều chỉnh tốc độ thu thập dựa trên khả năng phản hồi của máy chủ và các yếu tố khác.

2. Sitemap trong robots.txt: Đây là một cách rất hiệu quả để thông báo cho các công cụ tìm kiếm vị trí của (các) tệp sitemap XML của bạn. Mặc dù bạn có thể (và nên) gửi sitemap qua Google Search Console hoặc Bing Webmaster Tools, việc khai báo thêm trong robots.txt là một phương pháp bổ sung tốt, giúp các bot dễ dàng tìm thấy sơ đồ website của bạn hơn.
   Cú pháp rất đơn giản:
   Sitemap: [URL đầy đủ của tệp sitemap]
   Ví dụ:

   User-agent: *
   Disallow: /cgi-bin/
   Disallow: /tmp/
   
   Sitemap: https://www.example.com/sitemap.xml
   Sitemap: https://www.example.com/sitemap_images.xml
   

   Bạn có thể khai báo nhiều dòng Sitemap nếu website của bạn có nhiều tệp sitemap (ví dụ: sitemap cho bài viết, sitemap cho sản phẩm, sitemap cho hình ảnh). Vị trí của dòng Sitemap trong file robots.txt không quan trọng, nhưng thường người ta đặt ở đầu hoặc cuối tệp cho dễ quản lý. Việc sử dụng các lệnh nâng cao này, khi phù hợp, sẽ giúp bạn kiểm soát tốt hơn nữa việc thu thập dữ liệu và đảm bảo các công cụ tìm kiếm có thông tin đầy đủ nhất về cấu trúc website của bạn.

Hướng dẫn chi tiết cách tạo file Robots.txt đúng chuẩn

Việc tạo robots.txt thực ra khá đơn giản hơn bạn nghĩ. Bạn không cần một công cụ phức tạp nào cả, chỉ một trình soạn thảo văn bản thuần túy (plain text editor) là đủ. Dưới đây là các bước chi tiết:

1. Mở trình soạn thảo văn bản: Bạn có thể sử dụng Notepad trên Windows, TextEdit trên Mac (đảm bảo chuyển sang chế độ plain text), hoặc các trình soạn thảo code như VS Code, Sublime Text, Notepad++. Tránh sử dụng các trình xử lý văn bản như Microsoft Word vì chúng có thể thêm các định dạng không mong muốn.
2. Bắt đầu với User-agent: Dòng đầu tiên của một khối lệnh thường là User-agent:. Nếu bạn muốn áp dụng quy tắc cho tất cả các bot, hãy dùng User-agent: *. Nếu muốn nhắm đến một bot cụ thể, ví dụ Googlebot, dùng User-agent: Googlebot.
3. Thêm các lệnh Disallow và Allow: Dưới dòng User-agent, bạn thêm các lệnh Disallow: hoặc Allow: để chỉ định các phần của website. Nhớ rằng mỗi lệnh phải nằm trên một dòng riêng.
   • Để chặn toàn bộ website (thường không khuyến khích trừ khi website đang trong quá trình phát triển và bạn không muốn nó được index):
     
User-agent: *
Disallow: /

     Dấu / sau Disallow: có nghĩa là chặn tất cả mọi thứ từ thư mục gốc trở đi.
   • Để cho phép tất cả các bot truy cập mọi thứ (đây là mặc định nếu không có file robots.txt hoặc file robots.txt trống):
     
User-agent: *
Disallow:

     (Không có gì sau Disallow:, hoặc bạn cũng có thể dùng Allow: /)
   • Ví dụ cụ thể cho một website WordPress, bạn có thể muốn chặn thư mục wp-admin nhưng cho phép admin-ajax.php:
     
User-agent: *
Disallow: /wp-admin/
Allow: /wp-admin/admin-ajax.php

     Đây là một cấu hình robots.txt wordpress khá phổ biến.
4. Thêm vị trí Sitemap (khuyến nghị): Thêm một hoặc nhiều dòng Sitemap: để chỉ dẫn vị trí tệp sitemap XML của bạn.
   Sitemap: https://yourwebsite.com/sitemap.xml
5. Lưu tệp: Lưu tệp với tên chính xác là robots.txt (tất cả đều là chữ thường). Đảm bảo rằng kiểu tệp là .txt.
6. Kiểm tra kỹ lưỡng: Trước khi tải lên, hãy đọc lại các quy tắc để chắc chắn rằng bạn không vô tình chặn các nội dung quan trọng. Một lỗi nhỏ như gõ nhầm một dấu gạch chéo có thể gây ra hậu quả lớn. Bạn có thể sử dụng công cụ kiểm tra robots.txt của Google trong Search Console để xác thực.

Một file robots.txt ví dụ hoàn chỉnh có thể trông như sau:

User-agent: *
Disallow: /wp-admin/
Disallow: /wp-includes/
Disallow: /cgi-bin/
Disallow: /tmp/
Disallow: /trackback/
Disallow: /feed/
Disallow: /comments/feed/
Disallow: /?s= 
Disallow: /search/
Allow: /wp-admin/admin-ajax.php

Sitemap: https://yourwebsite.com/sitemap.xml
Sitemap: https://yourwebsite.com/news_sitemap.xml

Vậy là bạn đã biết cách tạo robots.txt rồi đấy! Quan trọng là phải hiểu rõ mình muốn chặn gì và cho phép gì.

Cách đặt file Robots.txt trên website và kiểm tra hoạt động

Sau khi bạn đã tạo robots.txt với các chỉ thị mong muốn, bước tiếp theo là đặt nó đúng vị trí trên website và tiến hành kiểm tra robots.txt để đảm bảo nó hoạt động như ý. Nghe có vẻ kỹ thuật, nhưng thực ra khá dễ dàng.

1. Đặt file Robots.txt trên website:

• Vị trí chính xác: File robots.txt bắt buộc phải được đặt trong thư mục gốc (root directory) của tên miền chính của bạn. Ví dụ, nếu website của bạn là https://www.example.com, thì file robots.txt phải truy cập được qua URL https://www.example.com/robots.txt. Nó không được đặt trong bất kỳ thư mục con nào khác.
• Cách tải lên: Bạn có thể tải tệp robots.txt lên máy chủ của mình thông qua một số cách:
  • FTP/SFTP Client: Sử dụng một trình quản lý tệp FTP như FileZilla, kết nối vào máy chủ của bạn và tải tệp robots.txt vào thư mục gốc (thường là public_html, www, htdocs, hoặc tên miền của bạn).
  • cPanel File Manager: Nếu nhà cung cấp hosting của bạn sử dụng cPanel, bạn có thể dùng công cụ File Manager để tải tệp lên thư mục gốc.
  • Plugin WordPress: Đối với người dùng robots.txt wordpress, một số plugin SEO như Yoast SEO hoặc Rank Math cho phép bạn tạo và chỉnh sửa file robots.txt trực tiếp từ bảng điều khiển WordPress. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng chúng thường tạo ra một file ‘ảo’. Để có file vật lý, bạn vẫn nên ưu tiên tải lên thủ công nếu có thể.

2. Kiểm tra hoạt động của file Robots.txt:

Sau khi tải lên, bạn cần kiểm tra xem nó có hoạt động đúng không. Đây là bước cực kỳ quan trọng!

• Kiểm tra thủ công: Mở trình duyệt và gõ địa chỉ yourdomain.com/robots.txt. Nếu bạn thấy nội dung tệp tin mình vừa tạo, nghĩa là nó đã được đặt đúng chỗ.
• Sử dụng Google Search Console: Đây là công cụ tốt nhất để kiểm tra robots.txt đối với Googlebot.
  1. Truy cập Google Search Console và chọn website của bạn.
  2. Tìm đến công cụ ‘Trình kiểm tra robots.txt’ (Robots.txt Tester). Trước đây công cụ này nằm ở phiên bản cũ, hiện tại bạn có thể tìm trong mục ‘Cài đặt’ -> ‘Thống kê thu thập dữ liệu’ -> ‘Mở báo cáo’ và xem trạng thái của tệp robots.txt, hoặc dùng các công cụ kiểm tra URL để xem một URL cụ thể có bị chặn bởi robots.txt không.
  3. Google Search Console sẽ hiển thị nội dung file robots.txt mà nó tìm thấy. Bạn có thể nhập các URL cụ thể của website mình vào để kiểm tra xem chúng có bị chặn (Disallowed) hay được phép (Allowed) theo các quy tắc hiện tại hay không.
  4. Công cụ này cũng sẽ cảnh báo nếu có lỗi cú pháp hoặc logic trong tệp của bạn.
• Các công cụ của bên thứ ba: Nhiều công cụ SEO như Ahrefs, SEMrush cũng có các trình kiểm tra robots.txt, giúp bạn phân tích và xác thực tệp của mình.

Việc kiểm tra thường xuyên, đặc biệt sau mỗi lần cập nhật file robots.txt, sẽ giúp bạn tránh được những sai lầm đáng tiếc như vô tình chặn các trang quan trọng khỏi công cụ tìm kiếm. Bạn đã thử kiểm tra file robots.txt của website mình gần đây chưa?

Những lỗi thường gặp với Robots.txt và cách khắc phục hiệu quả

Mặc dù cú pháp của robots.txt khá đơn giản, nhưng vẫn có những lỗi phổ biến mà nhiều người mắc phải, đôi khi gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho SEO. Chắc bạn cũng không muốn website của mình ‘biến mất’ khỏi Google chỉ vì một lỗi nhỏ trong file robots.txt, đúng không? Hãy cùng WiWeb điểm qua vài lỗi thường gặp và cách khắc phục nhé.

1. Sai vị trí đặt file: Như đã nói, file robots.txt phải nằm ở thư mục gốc của tên miền (ví dụ: example.com/robots.txt). Nếu đặt sai chỗ, ví dụ example.com/blog/robots.txt, các bot sẽ không tìm thấy và coi như không có file này.
   • Cách khắc phục: Luôn đảm bảo file được tải lên đúng thư mục gốc của website.
2. Sai tên file: Tên file phải là robots.txt, tất cả đều viết thường. Các tên như Robots.TXT, robot.txt hay robots.text đều không hợp lệ.
   • Cách khắc phục: Kiểm tra kỹ tên file trước khi tải lên. Đơn giản là robots.txt.
3. Lỗi cú pháp (Syntax Errors):
   • Thiếu dấu hai chấm (:): Ví dụ, viết User-agent Googlebot thay vì User-agent: Googlebot.
   • Sai lệnh: Dùng Dissallow thay vì Disallow.
   • Nhiều lệnh trên một dòng: Mỗi chỉ thị (User-agent, Disallow, Allow, Sitemap) phải nằm trên một dòng riêng biệt.
   • Cách khắc phục: Sử dụng trình kiểm tra robots.txt của Google Search Console hoặc các công cụ online để phát hiện lỗi cú pháp. Đọc kỹ tài liệu hướng dẫn về cú pháp.
4. Chặn nhầm nội dung quan trọng: Đây là lỗi nguy hiểm nhất. Ví dụ, một lệnh Disallow: / sẽ chặn toàn bộ website. Hoặc vô tình chặn các thư mục chứa CSS, JavaScript quan trọng khiến Google không thể render trang đúng cách.
   • Cách khắc phục: Luôn kiểm tra kỹ lưỡng các quy tắc Disallow. Sử dụng công cụ kiểm tra URL của Google Search Console để xem Googlebot có thể truy cập các trang mẫu và tài nguyên quan trọng (CSS, JS) không. Nếu bạn muốn chặn một trang cụ thể, hãy chỉ định rõ đường dẫn của trang đó thay vì chặn cả thư mục lớn.
5. Sử dụng ký tự đặc biệt không đúng cách: Ví dụ, * và $ có ý nghĩa đặc biệt trong một số trường hợp (matching patterns). Nếu không hiểu rõ, việc sử dụng chúng có thể dẫn đến kết quả không mong muốn.
   • Cách khắc phục: Nếu không chắc chắn, hãy giữ cho các quy tắc đơn giản. Đối với các trường hợp phức tạp, hãy tham khảo tài liệu của Google hoặc các nguồn uy tín.
6. File robots.txt quá lớn hoặc phức tạp: Mặc dù Google có thể xử lý các file robots.txt lớn (lên đến 500KiB), một file quá phức tạp với hàng trăm quy tắc có thể khó quản lý và dễ gây lỗi.
   • Cách khắc phục: Cố gắng giữ cho file robots.txt gọn gàng. Nhóm các quy tắc một cách logic. Sử dụng các phương pháp khác như meta robots tag cho các chỉ thị ở cấp độ trang nếu phù hợp.
7. Trường hợp chữ hoa/thường (Case Sensitivity): Đường dẫn trong các lệnh Disallow và Allow là phân biệt chữ hoa/thường. Disallow: /Page.html sẽ khác với Disallow: /page.html.
   • Cách khắc phục: Thống nhất cách đặt tên URL và sử dụng chính xác trong file robots.txt. Tốt nhất là dùng chữ thường cho tất cả URL.

Theo tôi, việc thường xuyên kiểm tra robots.txt và hiểu rõ ý nghĩa từng dòng lệnh là cách tốt nhất để tránh những lỗi không đáng có này. Bạn đã từng gặp phải lỗi nào trong số này chưa?

Robots.txt và các phương pháp khác để kiểm soát thu thập dữ liệu (Meta Robots, X-Robots-Tag)

Mặc dù robots.txt là một công cụ mạnh mẽ để quản lý cách các bot truy cập website của bạn ở cấp độ thư mục hoặc toàn trang, nó không phải là công cụ duy nhất và cũng có những giới hạn. Ví dụ, robots.txt disallow chỉ ngăn chặn việc thu thập dữ liệu (crawling), nhưng nếu một trang bị chặn vẫn có nhiều liên kết trỏ đến từ các website khác, Google vẫn có thể index URL đó mà không có nội dung. Điều này có làm bạn ngạc nhiên không? Để kiểm soát việc index và các hành vi khác của bot một cách chi tiết hơn ở cấp độ từng trang, chúng ta có hai ‘người bạn đồng hành’ khác: Meta Robots Tag và X-Robots-Tag.

1. Meta Robots Tag: Đây là một thẻ HTML được đặt trong phần <head> của một trang web cụ thể. Nó cho phép bạn đưa ra các chỉ thị chi tiết cho bot đối với chính trang đó.
   Các giá trị phổ biến cho content của meta robots tag bao gồm:
   • index: Cho phép index trang (mặc định, không cần khai báo nếu muốn index).
   • noindex: Không cho phép index trang này. Đây là cách hiệu quả để ngăn một trang xuất hiện trên kết quả tìm kiếm.
   • follow: Cho phép bot theo các liên kết trên trang này để khám phá các trang khác (mặc định).
   • nofollow: Không cho phép bot theo các liên kết trên trang này.
   • noarchive: Không cho phép hiển thị bản cache của trang trong kết quả tìm kiếm.
   • nosnippet: Không hiển thị đoạn trích văn bản hoặc video preview trong kết quả tìm kiếm.
     Ví dụ, để ngăn một trang cụ thể được index nhưng vẫn cho phép bot theo các liên kết trên đó:
     <meta name="robots" content="noindex, follow">
     Để ngăn index và cả việc theo link:
     <meta name="googlebot" content="noindex, nofollow"> (chỉ áp dụng cho Googlebot)
2. X-Robots-Tag: Đây là một HTTP header, hoạt động tương tự như meta robots tag nhưng linh hoạt hơn vì nó có thể áp dụng cho các tệp không phải HTML (như PDF, hình ảnh) hoặc khi bạn muốn thiết lập quy tắc ở cấp độ máy chủ mà không cần sửa đổi mã HTML của từng trang. Các giá trị sử dụng trong X-Robots-Tag cũng tương tự như meta robots tag.
   Ví dụ, trong file .htaccess (cho máy chủ Apache) để ngăn index tất cả các file PDF:
   apache
<FilesMatch "\.pdf$">
Header set X-Robots-Tag "noindex, nofollow"
</FilesMatch>


Khi nào dùng cái nào?

• Robots.txt: Dùng để quản lý crawl budget bằng cách chặn các khu vực lớn, các loại URL không quan trọng, hoặc các trang không muốn bot lãng phí tài nguyên để thu thập. Nó không phải là cách đáng tin cậy để ngăn index hoàn toàn.
• Meta Robots Tag: Dùng khi bạn muốn kiểm soát việc index hoặc các hành vi khác của bot trên một trang HTML cụ thể. Rất hiệu quả để noindex.
• X-Robots-Tag: Dùng khi bạn muốn áp dụng các chỉ thị tương tự meta robots cho các tệp không phải HTML, hoặc khi muốn kiểm soát trên diện rộng thông qua cấu hình máy chủ.

Kết hợp khéo léo cả ba công cụ này sẽ giúp bạn có được sự kiểm soát toàn diện nhất đối với cách các công cụ tìm kiếm tương tác với website của bạn. Theo kinh nghiệm của tôi, việc hiểu rõ từng công cụ và sử dụng đúng mục đích là cực kỳ quan trọng cho một chiến lược SEO robots.txt thành công.

Kết luận: Tối ưu Robots.txt để Website thân thiện hơn với công cụ tìm kiếm

Qua hành trình khám phá chi tiết về Robots.txt là gì, từ định nghĩa, cơ chế hoạt động, cách tạo, kiểm tra, đến các lỗi thường gặp và sự kết hợp với các công cụ khác, WiWeb hy vọng bạn đã có một cái nhìn toàn diện và sâu sắc về tệp tin quan trọng này. Việc tối ưu robots.txt không chỉ đơn thuần là việc chặn hay cho phép các bot truy cập. Nó là một nghệ thuật điều hướng, giúp các công cụ tìm kiếm hiểu rõ hơn về cấu trúc website của bạn, tập trung vào những nội dung giá trị nhất, và sử dụng crawl budget một cách hiệu quả. Một file robots.txt được cấu hình tốt, kết hợp với sitemap rõ ràng và các thẻ meta robots/X-Robots-Tag hợp lý, sẽ tạo nên một nền tảng vững chắc cho các nỗ lực SEO của bạn. Nó giúp website trở nên ‘thân thiện’ hơn trong mắt Google và các search engine khác, từ đó cải thiện khả năng được thu thập dữ liệu, index chính xác và cuối cùng là nâng cao thứ hạng. Đừng xem nhẹ công cụ này! Hãy dành thời gian để rà soát, kiểm tra robots.txt hiện tại của website bạn, hoặc tạo mới nếu chưa có. Mỗi tinh chỉnh nhỏ trong robots.txt đều có thể mang lại những cải thiện đáng kể cho hiệu suất SEO tổng thể. WiWeb tin rằng, với những kiến thức được chia sẻ, bạn hoàn toàn có thể làm chủ robots.txt và biến nó thành một trợ thủ đắc lực cho website của mình. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào hoặc cần hỗ trợ chuyên sâu hơn về thiết kế website chuẩn SEO, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi tại WiWeb (https://wiweb.vn/). Chúc bạn thành công trên hành trình tối ưu website!